سرقفلی در حقیـقت وجه و پـولی است که مستأجر برای مالکیت منافع یک مکان تجاری به مؤجر و مالک پرداخت میکند ولی همچنان مالکیت عین و ملک مکان تجاری متعلق به مؤجر و مالک باقی میماند و برای استفاده مستأجر از عین و ملک مکان تجاری قرارداد اجاره با صاحب ملک منعقد میشود و اجاره بها توسط مستأجر به مؤجر و مالک پرداخت میشود.
انواع سرقفلی
- انتقال ملک با سرقفلی
- اجاره ملک و واگذاری سرقفلی
- اجاره صرف ملک بدون اخذ سرقفلی
در صورتهای اول و دوم صاحب حق مجاز است که حق خود را مورد معامله قرار دهد و به نرخ روز انعقاد عقد از منتقل الیه ثانی اخذ نماید و یا در صورت تخلیه ملک که در حالت دوم پیش می آید ، قیمت سرقفلی را به نرخ زمان تخلیه از موجر مطالبه کند. و در صورت سوم ، بدون آنکه مستاجر وجهی به عنوان سرقفلی به موجر بدهد ، حین تخلیه ملک از او مطالبه حق سرقفلی می نماید و چه بسا در این موارد مجموع اجاره بهای پرداختی مستاجر درصد ناچیزی از سرقفلی او را تشکیل دهد.
ویژگی سرقفلی
- سرقفلی از حقوق مالی است و مانند دیگر حقوق مالی دیکر قابل معامله ، رهن و توارث می باشد.
- تغییر و عدم پایداری از خصوصیات بارز سرقفلی است.
- سرقفلی اجبار قانونی ندارد و تنها با توافق طرفین برقرار می شود .
تفاوت سرقفلی با مالکیت
حق سرقفلی طبق قانون مختص مستاجرمغازه است. بنابراین صاحب ملک نمی تواند همزمان مالک سرقفلی هم باشد.
در صورتیکه مالک، ملک تجاری را به غیر بفروشد خللی به حق سرقفلی مستاجر وارد نمی شود. انتقال گیرنده مالک جدید مغازه می شود ولی چون مستاجر حق سرقفلی دارد او نمی تواند در ملک تصرفی انجام دهد مگر اینکه مستاجر به یکی از دلایل قانونی یا با دریافت ارزش سرقفلی راضی به تخلیه ملک شود.
تفاوت سرقفلی با حق کسب و پیشه و تجارت
1-حق سرقفلی به موجب ماده 6 قانون روابط مؤجر و مستأجر مصوب 1376 و منابع معتبر فقهی عبارت از مال یا مبلغی است که مستأجر در بدو انعقاد قرارداد اجاره به اجاره دهنده میدهد و با پرداخت این مبلغ استحقاق دریافت معادل عادله آن را در زمان تخلیه پیدا می کند.
ولی حق کسب و پیشه و تجارت در حقیقت عبارت از آن کسب شهرت و رونقی است که در ملک به واسطه اقدام مستأجر به وجود آمده است، چه مالی یا وجهی مستأجر به مؤجر بدهد یا ندهد.
2- حق کسب و پیشه و تجارت تدریجی حاصل می شود و ممکن است اصلاً نیز چنین حقی ایجاد نشود ، به عبارت دیگر محتمل الحصول است و بستگی به عمل مستأجر دارد در حالی که حق سرقفلی قطعی الحصول است و به محض پرداخت مبلغ یا مال از جانب مستأجر به مؤجر ایجاد می شود.
3- میزان و مقدار حق سرقفلی کاملا مشخص است ولی میزان و مقدار حق کسب و پیشه و تجارت قابل محاسبه نیست، امکان دارد در پایان عقد اجاره به واسطه تخلفی از طرف مستأجر کلاً ساقط شود یا اصلاً چنین حقی ایجاد نشود.
4- حق سرقفلی قابل اسقاط است زیرا با پرداخت مبلغی از طرف مستأجر محقق می شود ولی حق کسب و پیشه جزء موارد مالم یجب است هرچند برخی بر این عقیده هستند که با انعقاد عقد سبب ایجاد شده است و شرط محقق شدن آن، حسن شهرت است.
انتقال سرقفلی
- انتقال حق سرقفلی به وراث مستاجر: در صورت فوت مستاجر حقوق حاصل از قرارداد اجاره به وراث او به صورت قهری منتقل می شود.
- انتقال حق سرقفلی به غیر توسط مستاجر : اگر مستاجر حق فروش سرقفلی را نداشته باشد اما بخواهد آن را انتقال دهد اابتدا باید با اظهار نامه به مالک اطلاع دهد و رضایت او را جلب کند در غیر اینصورت مستاجر متخلف شناخته می شود.
- انتقال قضایی : زمانی است که انتقال ملک به موجب حکم مقام قضایی باشد.
نظرات کاربران
امتیاز کل
در حال حاضر نظری ثبت نشده است
ثبت نظر
امتیاز شما